Frågedatum: 2023-04-26

RELIS database 2023; id.nr. 16011, RELIS Vest

Allergi mot kvit vaselin, silikon og glyserin og bruk av kunstig tårevæske

Fråga: Ein augelege behandlar ein pasient med tørre auge, og legen ønskjer å føreskrive kunstig tårevæske i form av hypromellose (Hyprosan) og karbomer (Viscotears). Pasienten oppgjev å vere allergisk mot kvit vaselin, silikon og glyserin. Ifølgje Felleskatalogen innheld verken Hyprosan eller Viscotears dei nemnte allergena, men legen ønskjer å forsikre seg om at behandlingane kan brukast til denne pasienten.

Sammanfattning: Hyprosan og Viscotears inneheld ikkje noko av det pasienten oppgjev å vere allergisk mot. Vi kan likevel ikkje utelukke eventuelle reaksjonar, då hypersensitivitet mot denne typen stoff kan indikere at pasienten er særskilt sensitiv for reaksjonar ved topikale/okulære behandlingar.

Svar: Vi kan heller ikkje sjå at dei to preparata inneheld kvit vasilin, silikon-forbindelsar eller glyserin, kva gjeld verkestoff, hjelpestoff eller emballasje (1).

Når det er sagt, reknast kvit vaselin, silikon og glyserin generelt som inerte stoff, som er ikkje-irriterande og ikkje-sensibiliserande. Hypersensitivitet ovanfor desse er derfor sjeldan, og kjem som oftast til uttrykk som allergisk kontaktdermatitt (2-7). Vi har ikkje funne informasjon om eventuell kryssreaktivitet ved denne typen allergiar, men pasientar som reagerer på slike stoff kan vere ekstra sensitive for å reagere på ulike typar topikale formuleringar.

Dersom ein treng vidare rettleiing i høve til pasientens oppgjevne allergiar, tilrår vi å kontakte Regionalt senter for astma, allergi og overfølsomhet (RAAO).

Bakgrunnslitteratur
Kvit vaselin (petrolatum) er utvunne frå petroleum, og består hovudsakleg av ein reinsa blanding av halvfaste, metta hydrokarbon (8a). Allergena i petrolatum er funne å mest sannsynleg vere polysykliske aromatiske hydrokarbon, som reknast som forureiningar i produktet, og som kan vere tilstades i ulik mengde avhengig av petroleumskjelda og reinsingsprosessane som brukast (2).

Glyserin er en treverdig alkohol-forbindelse, som finst i alle feittstoff, inkludert animalsk og vegetabilsk feitt (8b). Patofysiologien til glyserin-hypersensitivitet synast å fortsatt vere ukjend (4).

Silikon er ikkje eitt stoff, men refererer til gruppa polysiloksan der ulike organiske grupper kan inngå i strukturen (9). Kva gjeld hypersensitivitet mot silikon, synast det å vere kontroversar knytta til denne, då fleire meiner at hypersensitiviteten ikkje direkte knyttast til silikon, men til andre typar antigen assosiert med silikonmaterialet (6, 7).

1. Statens legemiddelverk. Preparatomtale (SPC) a) Hyprosan (Sist oppdatert: 19. februar 2021), b) Viscotears (1. juli 2019). https://www.legemiddelsok.no/
2. Tam CC, Elston DM. Allergic contact dermatitis caused by white petrolatum on damaged skin. Dermatitis 2006; 17(4): 201-3.
3. Suzuki R, Fukuyama K et al. Contact urticaria syndrome and protein contact dermatitis caused by glycerin enema. JAAD Case Rep 2016; 2(2): 108-10.
4. Kajita N, Kanamori K et al. Generalized urticaria caused by a glycerin enema in an infant. J Investig Allergol Clin Immunol 2022; 32(4): 318-9.
5. Sarre ME, Guérin-Moreau M et al. Allergic contact cheilitis caused by polysilicone-15 (Parsol® SLX) in a lipcare balm. Contact Dermatitis 2014; 70(2): 119-21.
6. Prasad A, Reeder MJ. Allergic contact dermatitis to silicone in a continuous positive airway pressure mask. Contact Dermatitis 2021; 84(6): 460-2.
7. Hall BJ, Jones LW et al. Silicone allergies and the eye: fact or fiction? Eye Contact Lens 2014; 40(1): 51-7.
8. Pharmaceutical excipients. a) Petrolatum, b) Glycerin. In: Medicines Complete. https://www.medicinescomplete.com/ (Sist revidert: 18. januar 2023)
9. Store norske leksikon. Silikon. https://snl.no/silikon (Sist oppdatert: 7. februar 2019).