Norwegian flag
Utredningen som riktar sig till hälso- och sjukvårdspersonal, har utformats utefter tillgänglig litteratur och resurser vid tidpunkten för utredning. Innehållet i utredningen uppdateras inte. Hälso- och sjukvårdspersonal är ansvarig för hur de använder informationen vid rådgivning eller behandling av patienter.


Åtvaring om bruk av acetylsalisylsyre ved peanøtt- og soyaallergi



Fråga: Ein paramedisinar har lagt merke til at det i pakningsvedlegget til acetylsalisylsyre oppløyselege tablettar 300 mg (Disprin) oppgjevast at ein ikkje skal ta Disprin om ein er allergisk mot peanøtter og soya. Inntrykket til paramedisinaren er at det er få som veit om dette i helsevesenet og det står heller ikkje noko informasjon om dette i prosedyrar ved legevakta der vedkomande arbeidar. Kva er grunnen til at dette er så lite kjent i helsevesenet?

Sammanfattning: Minst éitt av preparata med acetylsalisylsyre som brukast ved akutt koronarsjukdom inneheld soyaprotein og har soya- og peanøttallergi som kontraindikasjon. Det er ikkje kjend for RELIS kva acetylsalisylsyre-preparat som rekvirerast til bruk ved denne indikasjonen ved ulike lokasjonar eller kva lokale prosedyrar oppgjev av varsemdsreglar ved bruk. Det kan vere nyttig å sjå på rutinane for rekvirering av acetylsalisylsyre til denne indikasjonen, samt oppdatere informasjonen i lokale prosedyrar, dersom ein bruker formuleringa med innhald av soyaprotein, eller bruker ulike acetylsalisylpreparat om ein annan.

Svar: Acetylsalisylsyre 300 mg oppløyselege tablettar var tidlegare marknadsført i Noreg under namnet Dispril. Dispril vart avregistrert i 2015 (1). I Noreg har det vore tradisjon for å bruke Dispril 300 mg oppløyselege tablettar som del av standardbehandlinga av akutt koronarsjukdom, og denne inngjekk i mange retningslinjer, lokale prosedyrar og metodebøker, trass i at dette aldri var godkjent indikasjon for preparatet (2, 3).

Statens legemiddelverk (i dag: Direktoratet for medisinske produkt) informerte om moglege alternativ til Dispril ved akutt koronarsjukdom i Nytt om legemidler (NYL) 9-2016 (2). Då understreka dei at det var dosen på minst 300 mg acetylsalisylsyre og ikkje legemiddelforma som var avgjerande for å oppnå rask platehemming. Av moglege, marknadsførte alternativ, føreslo dei bruk av éin tablett Aspirin 500 mg eller fire tablettar Albyl-e 75 mg, som tyggast eller knusast før dei svelgast med vatn. Samstundes opplyste dei om at dei fleste helseføretak og legevakter hadde erstatta Dispril med tilsvarande uregistrert preparat - Disprin soluble tablets 300 mg - via søknad om godkjenningsfritak (2).

Ifølgje Felleskatalogen si liste over legemiddel som kan skaffast på godkjenningsfritak, kan Disprin skaffast i to ulike legemiddelformer - oppløyselege tablettar (Disprin dispersible tablets) og smeltetablettar (Disprin Direct orodispersible tablets), begge marknadsført av same firma som produserte Dispril (1, 4). Det er Disprin oppløyselege tablettar som inneheld soyaprotein og der både preparatomtale (SPC) og pakningsvedlegg oppgjev peanøtt- eller soyaallergi som ein kontraindikasjon (5a, 6). Det er ikkje kjent om Disprin soluble tablets som det visast til i NYL er same preparat som Disprin dispersible tablets med same innhald av soyaprotein, eller om det er gjort endringar i samansetninga av Disprin sidan 2016.

Verken Disprin Direct, Dispril, Aspirin eller Albyl-e inneheld soyaprotein og har ikkje dette som kontraindikasjon (3, 5b, 7). Vi antar at sidan det er lang tradisjon for bruk av Dispril og denne ikkje har peanøtt- og soyaallergi som kontraindikasjon, kan dette vere noko av forklaringa på at prosedyrar ikkje inneheld informasjon om denne kontraindikasjonen. RELIS har ikkje kjennskap til eller oversikt over kva acetylsalisylsyre-preparat som rekvirerast til akuttkoffertar- og -skrin til bruk ved akutt koronarsjukdom ved ulike lokasjonar.

Kva gjeld tilvising til bruk av acetylsalisylsyre ved akutt koronarsjukdom i noverande oppslagsverk og prosedyrar, finn vi ikkje at Norsk elektronisk legehandbok (NEL), Legevakthåndboken eller Metodebok for sykehjemsmedisin spesifikt refererer til Disprin tablettar (8-10). Vi kjenner ikkje til kva som oppgjevast i ulike lokale prosedyrar. Alt helsepersonell har plikt til å opptre fagleg forsvarleg, dette inkluderer også å gjere seg kjent med kontraindikasjonar og varsemdsreglar for legemidla som rekvirerast. Verken Disprin eller Disprin Direct har akutt koronarsjukdom som godkjent indikasjon, og då tar føreskrivande/behandlande lege på seg eit særskilt ansvar for å sikre at tryggleiken til pasienten er ivareteke.

Referenser:
  1. Direktoratet for medisinske produkt. Legemiddelsøk: Dispril. https://www.legemiddelsok.no/ (Søk: 1. mars 2024).
  2. Statens legemiddelverk. Nytt om legemidler 9/2016. Tilgjengeleg frå: https://tidsskriftet.no/sites/default/files/legemiddel_9-16.pdf (Lest: 1. mars 2024).
  3. Direktoratet for medisinske produkt. Preparatomtale (SPC) Dispril (utgått). https://www.legemiddelsok.no/_layouts/15/Preparatomtaler/Spc/0000-02602.pdf (Lest: 1. mars 2024).
  4. Felleskatalogen. Legemidler på godkjenningsfritak. https://www.felleskatalogen.no/medisin/godkjenningsfritak (Søk: 1. mars 2024).
  5. Medicines and Healthcare products Regulatory Agency (UK). Preparatomtale (SPC) a) Disprin (Sist oppdatert: 30. november 2020), b) Disprin Direct (Sist oppdatert: 1. desember 2020). https://products.mhra.gov.uk/
  6. Medicines and Healthcare products Regulatory Agency (UK). Pakningsvedlegg (PIL) Disprin. https://products.mhra.gov.uk/ (Sist oppdatert: November 2020).
  7. Direktoratet for medisinske produkt. Preparatomtale (SPC) a) Aspirin (Sist oppdatert: 1. desember 2023), b) Albyl-e (Sist oppdatert: 19. desember 2023). https://www.legemiddelsok.no/
  8. Norsk elektronisk legehåndbok. Akutt koronarsyndrom. https://legehandboka.no/ (Sist revidert: 7. februar 2023).
  9. Legevakthåndboken. Akutt koronarsykdom. https://lvh.no/ (Lest: 4. mars 2024).
  10. Metodebok i sykehjemsmedisin. Akutt koronarsykdom. Versjon 0.2. https://metodebok.no/ (Sist oppdatert: 19. mai 2022).